هدف: مقایسه نتایج بالینی و فرابالینی (پاراکلینیک) پیوند لایه‌ای قدامی عمیق قرنیه (DALK) در بیماران مبتلا به قوز قرنیه با استفاده از قرنیه‌های منجمد در مقابل قرنیه‌های تازه نگه‌داری‌شده در یخچال.

روش پژوهش: این مطالعه به صورت آینده‌نگر و مقایسه‌ای در بیمارستان لبافی‌نژاد انجام شد. قرنیه‌های منجمد و قرنیه‌های تازه از بانک چشم گرفته شدند. عمل جراحی DALK به روش حباب بزرگ (big bubble) انجام شد. نوع درمان و طول مدت آن بعد از عمل در همه بیماران یکسان بود. حدت بینایی، شفافیت قرنیه پیوندی، نقص اپیتلیوم، بروز دفع پیوند و پاکی‌متری ۳ و ۶ ماه بعد از عمل ارزیابی شدند. اسکن کانفوکال قرنیه‌های پیوندی از نظر تراکم سلول‌های اپی‌تلیوم بازال، تراکم کراتوسیت‌ها (در لایه قدامی، میانی و خلفی)، درجه کدورت حدفاصل قرنیه پیوندی با بستر قرنیه گیرنده و تراکم سلول‌های اندوتلیوم نیز در مقاطع 3 و 6 ماه بعد از عمل انجام شد. در نهایت، نتایج بین دو گروه مورد مطالعه مقایسه شد.

یافته‌ها: در این مطالعه، ۳۵ فرد مبتلا به قوز قرنیه تحت جراحی DALK قرار گرفتند که در ١۶ مورد از قرنیه منجمد و ١۹ نفر از قرنیه تازه استفاده شد. میانگین بهترین دید اصلاح‌شده در دو گروه، در ماه ۳ و ۶ تفاوت معنی‌داری نداشت (05_/0P>). میانگین ضخامت مرکزی قرنیه نیز بین دو گروه تفاوت آماری معنی‌داری نداشت (05_/0P>). در هیچ کدام از دو گروه، نقص پایدار اپی‌تلیوم قرنیه و علایمی مبنی بر دفع پیوند در معاینات با اسلیت‌لمپ دیده نشد. تنها در گروه قرنیه منجمد، ۲ چشم (۵_/١۲ درصد) در معاینه با اسلیت‌لمپ، شفاف نبودند که یکی از آن‌ها بعد از ۶ ماه، کاملاً شفاف شد. در کانفواسکن نیز تفاوتی بین دو گروه از نظر تراکم سلول‌های اپی‌تلیوم بازال و تراکم سلول‌های اندوتلیال یافت نشد (05_/0P>) ولی تراکم کراتوسیت‌ها در هر سه سطح قدامی، میانی و خلفی، در گروه قرنیه منجمد کم‌تر بود (05_/0P<). میانگین کراتوسیت‌ها در هر سه سطح، در گروه قرنیه منجمد، هم در ماه ۳ و هم در ماه ۶، صفر گزارش شد. در کانفواسکن، درجه کدورت سطح فاصل در ماه ۳ در دو گروه تفاوت معنی‌داری نداشت (05_/0P>) ولی پس از گذشت ۶ ماه، درجه کدورت در گروه قرنیه منجمد بیش از گروه قرنیه تازه بود. هم‌چنین کاهش درجه کدورت در عرض ۳ ماه، فقط در گروه قرنیه تازه از نظر آماری معنی‌دار بود (05_/0P<).

نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که انجام DALK با استفاده از قرنیه منجمد دارای نتایج بالینی و فرابالینی مشابه با قرنیه تازه می‌باشد و در صورت وجود دسترسی محدود به قرنیه تازه، به ویژه در برخی از ماه‌های سال و مشکلات ارسال قرنیه به مناطق دور، می‌توان از قرنیه منجمد در پیوند لایه‌ای سود برد.

· مجله چشم‌پزشکی بینا 1392؛ دوره 19، شماره 1: 30-26.