هدف: مقایسه روند افزایش ضخامت قرنیه از نازک‌ترین نقطه قرنیه به سمت محیط آن در چشم‌های مبتلا به قوز قرنیه، مشکوک به قوز قرنیه و قرنیه‌های طبیعی با استفاده از توموگرافی شیمفلاگ توسط دستگاه پنتاکم.

روش پژوهش: سیصد چشم براساس توپوگرافی سطح قدامی قرنیه، ضخامت نازک‌ترین نقطه و حداکثر برجستگی سطح خلفی قرنیه به طور مساوی در سه گروه قرار گرفته و قرنیه این چشم‌ها با استفاده از دستگاه پنتاکم و تصاویر "چهار نقشه رفرکتیو" و "نقشه پاکی‌متری"‌، ارزیابی شدند. چشم‌هایی که دارای توپوگرافی طبیعی، پاکی‌متری 500 میکرون و بالاتر و حداکثر برجستگی خلفی زیر 20 میکرون بودند به عنوان گروه طبیعی، چشم‌هایی که دارای تغییرات خفیف در توپوگرافی سطح قدامی، پاکی‌متری کم‌تر از 500 میکرون و برجستگی خلفی 20 میکرون بودند، در گروه مشکوک و چشم‌هایی که علایم واضح قوز قرنیه در توپوگرافی، پاکی‌متری کم‌تر از 500 میکرون و برجستگی خلفی بیش از 20 میکرون را داشتند، در گروه قوز قرنیه قطعی قرار گرفتند. سپس با استفاده از نقشه پاکی‌متری، "ضخامت مطلق" و "درصد افزایش ضخامت قرنیه" بررسی و میانگین عددی "ضریب پیش‌رفت ضخامت قرنیه" استخراج شد و داده‌های بدست آمده با استفاده از روش‌های آماری توصیفی، آزمون تحلیل واریانس یک و دوطرفه و ضریب همبستگی توسط نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: میانگین حداکثر برجستگی خلفی در گروه طبیعی 95_/3±2_/13 میکرون، در گروه مشکوک 75_/6±8_/19 میکرون و در گروه قطعی 21_/16±93_/40 میکرون حاصل شد. میانگین نازک‌ترین نقطه قرنیه در گروه طبیعی 92_/27±53_/541 میکرون، در گروه مشکوک 15_/5±504 میکرون و در گروه قطعی 84_/46±09_/461 میکرون و میانگین ضریب پیش‌رفت ضخامت قرنیه در گروه طبیعی 15_/0±91_/0، در گروه مشکوک 02_/0±11_/1 و در گروه قطعی 73_/0±2 محاسبه شد. این مطالعه نشان داد که هر سه متغیر "حداکثر برجستگی خلفی" "نازک‌ترین منطقه قرنیه" و "ضریب پیش‌رفت ضخامت قرنیه" در هر سه گروه (طبیعی، مشکوک و قوز قرنیه) رابطه آماری معنی‌دار داشتند (001_/0P<). هم‌چنین بین "ضریب پیش‌رفت ضخامت قرنیه" و سطح ابتلا به قوز قرنیه رابطه معنی‌دار آماری وجود داشت (001_/0P<) ولی ضریب هم‌بستگی این دو متغیر، مثبت و ضعیف بود.

نتیجه‌گیری: در تشخیص افتراقی قرنیه‌های طبیعی از قرنیه‌های مشکوک و مبتلا به قوز قرنیه علاوه بر توپوگرافی، انحنا، ضخامت مرکزی و برجستگی سطوح قدامی و خلفی قرنیه می‌توان از میزان افزایش ضخامت قرنیه از نازک‌ترین نقطه به طرف محیط و مقدار عددی "ضریب پیش‌رفت" نیز جهت تشخیص استفاده کرد.

· مجله چشم‌پزشکی بینا 1391؛ دوره 17، شماره 4: 344-339.