هدف: این تحقیق به منظور تعیین تظاهرات فراساختاری و تشکیل واکوئل (vacuole) در اندوتلیوم قرنیه افراد دهنده صورت پذیرفت.

روش مطالعه: در قرنیه دهنده مشکوک به واکوئله شدن لایه اندوتلیوم، اسلیت‌لمپ بیومیکروسکوپی و بررسی آسیب‌شناسی توسط میکروسکوپ کانفوکال و میکروسکوپ الکترونی ترنسمیشن (Transmission) صورت گرفت. یافته­های فراساختاری با نتایج بررسی مشابه بر روی اندوتلیوم به ظاهر طبیعی فرد مبتلا به قوز قرنیه مقایسه گردید.

یافته‌ها: میکروسکوپ کانفوکال موارد متعددی از ساختمان‌های مدور تا بیضوی تیره را در داخل اندوتلیوم قرنیه دهنده نشان داد. در برش نیمه نازک این قرنیه نیز، ساختمان­های کیست­مانندی با اندازه متغیر داخل سیتوپلاسم اندوتلیوم نزدیک غشای سیتوپلاسمی خلفی نمایان گردید. در برخی نواحی این ساختمان‌ها به یکدیگر پیوسته و از سلول اندوتلیال خارج شده بودند. در بررسی توسط میکروسکوپ الکترونی ترنسمیشن، مشخص گردید برجستگی غشای سیتوپلاسمی خلفی سلول‌های اندوتلیال، ناشی از حضور واکوئل­های به نسبت بزرگ و شفاف (از نظر الکترونی) در داخل سیتوپلاسم سلول‌ها می‌باشد. این تظاهرات در اندوتلیوم به ظاهر طبیعی چشم مبتلا به قوز قرنیه مشاهده نگردید.

نتیجه­گیری: در این مطالعه تظاهرات میکروسکوپ کانفوکال و فراساختاری و حفره‌دار شدن سلول اندوتلیوم در قرنیه دهندگان مورد بررسی قرار گرفت. تصاویر میکروسکوپ کانفوکال را می­توان به عنوان یک تصویر مرجع از نظر تشکیل واکوئل در اندوتلیوم به کارشناسان فنی بانک چشم معرفی نمود.

· مجله چشم‌پزشکی بینا 1389؛ دوره 15، شماره 3: 217-213.